Grypa to często występująca choroba, którą wywołują wirusy powszechnie przenoszone drogą kropelkową. Corocznie w sezonie grypowym dużo osób musi mierzyć się z tą chorobą i nieraz niestety z jej powikłaniami, które szczególnie niebezpieczne są dla serca.
Jakie powikłania sercowe mogą wystąpić po grypie? Jak postępować, żeby ich uniknąć? Co robić, gdy już się pojawią? W artykule odpowiemy na te pytania.
Grypa i jej powikłania kardiologiczne
Grypa posiada charakterystyczne objawy w postaci wysokiej temperatury, przekraczającej 38°C, a także dreszczy, bólu mięśni i stawów oraz występowania kataru. Czasami bywa mylona z przeziębieniem, a przez to nieraz jest nieskutecznie leczona, co w efekcie może powodować groźne dla zdrowia powikłania kardiologiczne. Wynika to także z faktu, że prawidłowe leczenie grypy powinno obejmować zwalczanie wirusów, a nie tylko samych objawów. Dlatego tak ważne jest, by w przypadku wystąpienia objawów nie lekceważyć sytuacji, tylko udać się do lekarza.
Według danych Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego- Państwowego Zakładu Higieny (NIZP-PZH) w okresie najbardziej nasilonej zachorowalności w Polsce na grypę choruje ponad 363 tys. Najczęściej chorują dzieci do 5 roku życia i osoby starsze – u których to grypa może mieć poważne powikłania. Badania dowodzą, że u ponad połowa z tych osób grypa nie jest prawidłowo leczona, dlatego pojawiają się skutki uboczne ze strony układu oddechowego i sercowo- naczyniowego.
W sytuacji, kiedy nie ma powikłań przy grypie, to pacjent może pozostawać w domu w trakcie leczenia i przyjmować leki przeciwwirusowe oraz leki zwalczające objawy, w tym środki przeciwgorączkowe i przeciwbólowe. Istotne znaczenie ma odpowiednie nawadnianie, a także odpowiednia ilość snu i unikanie kontaktu z innymi osobami.
Powikłania po grypie serce
Istnieją pewne grupy pacjentów, którzy narażeni są szczególnie na powikłania sercowe po grypie. Są to małe dzieci wieku do 5. roku życia, a także osoby starsze po 65. roku życia, kobiety w ciąży, pacjenci otyli i obciążeni cukrzycą, a także osoby z niską odpornością i chorobami płuc. Znaczną część stanowią też pacjenci ze schorzeniami kardiologicznymi.
W tej ostatniej grupie ryzyko powikłań jest tym poważniejsze, że niesie ze sobą możliwość zaostrzenia się choroby i wywołanie innych objawów, takich jak np. ból serca przy grypie i przeciążenie układu krążenia, który i tak pracuje mniej wydajniej. Takie osoby znacznie poważniej przechodzą grypę i mogą się u nich pojawić problemy z powrotem do pełni zdrowia.
Powikłania sercowe związane z infekcją grypy dzieli się na te, które dotyczą samego serca, jak i naczyń krwionośnych i układu elektrycznego serca i osierdzia. Oto najważniejsze z nich.
Zawał serca
W okresie największego nasilenia grypy wskazuje się, że średnio o 20% wzrasta liczba zawałów mięśnia sercowego. Wynika to z zaostrzenia problemów z sercem, a ryzyko, jakie się wówczas pojawia to m.in. pęknięcie blaszki miażdżycowej, czego następstwem jest zawał. Może też pojawić się niewydolność serca oraz uszkodzenie zastawek, co wiąże się z poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi.
Może cię zainteresować także: Kardiolog Kraków
Wirusowe zapalenie mięśnia sercowego i osierdzia
Jest spowodowane ciężkim przebyciem grypy u pacjenta i wytwarzaniem przez organizm przeciwciał, które mają na celu zwalczanie wirusa. Antygeny wirusa i serca są podobne w budowie, w efekcie czego dochodzi do błędu w zakresie rozpoznawania serca jako potencjalnego zagrożenia dla organizmu. Wówczas też namnażają się komórki zapalne, które wydzielają szkodliwe czynniki powodujące stan zapalny. W efekcie pojawia się obrzęk, co jest widoczne już po około tygodniu od początki wystąpienia choroby.
Pacjent, który cierpi na wirusowe zapalenie mięśnia sercowego i osierdzia odczuwa zmęczenia, osłabienie i ma problem z oddychaniem. Pojawiają się duszności, a objawy nasilają się i prowadzą do tego, że nie może wykonywać codziennych czynności.
Zmiany powstające w sercu mogą mieć trwałe skutki i spowodować nieodwracalne uszkodzenia w budowie mięśnia. W efekcie dochodzi do tego, że serce nie jest w stanie pompować właściwej ilości krwi, a czasami pojawia się groźny dla życia zator tętniczy.
Arytmia serca i migotanie przedsionków
Kiedy grypa wywołuje u pacjenta stan zapalny w obrębie mięśnia sercowego to może dojść do wystąpienia arytmii i migotania przedsionków. Chory odczuwa wówczas kołatanie w piersi, a serce pracuje nierówno. Zdarzają się utraty przytomności, a w skrajnych sytuacjach prowadzi to do śmierci.
Jak postępować w przypadku wystąpienia powikłań sercowych?
Lekarze podkreślają, że odpowiednio wczesne rozpoznanie stanu zagrażającego zdrowiu pacjenta daje możliwość włączenia niezbędnego leczenia i ogranicza negatywne następstwa powikłań kardiologicznych. Jest to szczególnie istotne u osób starszych i przewlekle chorych, a także u małych dzieci, kobiet w ciąży oraz pacjentów z wadami serca. Leczenie jest tym skuteczniejsze im szybciej zostanie włączone, a najlepiej by odbyło się to w okresie pierwszych dwóch dób po rozpoznaniu stanu zagrożenia zdrowia. To powala wrócić do pełni zdrowia i mieć nadzieję na pozytywne rokowania. Dlatego zawsze, kiedy pacjent jest zaniepokojony dodatkowymi objawami, jakie towarzyszą grypie, powinien skonsultować się z lekarzem kardiologiem, żeby upewnić się, czy nie wystąpiły u nas powikłania sercowe.