Afonia, zwana inaczej bezgłosem, to zaburzenia pracy fałdu głosowego. Jest najcięższą formą czynnościowych nieprawidłowości głosu i prowadzi do całkowitej utraty jego dźwięczności. Do jej powstania przyczyniają się zarówno czynniki fizyczne, jak i psychiczne. Najczęściej afonię spotyka się u przedstawicieli zawodów, w których na co dzień wykorzystywany jest głos – u lektorów, nauczycieli, aktorów czy wokalistów.
Afonia objawy
W stanach chorobowych, obserwowanych u pacjentów, którzy mają już zdiagnozowaną afonię, nie występuje zjawisko napięcia ani drgania strun głosowych. W rezultacie dźwięk nie jest w ogóle wytwarzany. Bezgłos ujawnia się nagle, ale możliwa jest również utrata głosu, narastająca przez kilka godzin. Do afonii może również dochodzić stopniowo, czego objawem jest długotrwała chrypka, podrażnienie gardła, wrażenie ucisku w gardle czy zmiana głosu na ochrypły. Osoba, borykająca się z afonią, jest w stanie komunikować się za pomocą szeptu. Jeśli i ta możliwość zostaje utracona, zjawisko to nazywane jest apsityrią.
Afonia przyczyny
Jak już wspomniano, do przyczyn bezgłosu zalicza się zarówno źródła emocjonalne, jak i fizyczne. Afonia może być również wynikiem urazu, konsekwencją zabiegów chirurgicznych lub innych chorób. Czynniki fizyczne, prowadzące do afonii, są następujące:
- zaburzenia rozwoju lub budowy krtani;
- zaburzenia funkcjonowania krtani;
- stan zapalny po anginie lub zapaleniu krtani;
- rak krtani;
- miastenia;
- alergia;
Jeśli chodzi o czynniki psychogenne, wywołujące afonię, to zalicza się do nich:
- permanentny stres;
- traumę;
- depresję i zaburzenia lękowe;
- zaburzenia osobowości;
- inne choroby psychiatryczne;
Najczęściej utrata głosu trwa około dwóch tygodni. Jeśli jednak dolegliwości nie ustępują, należy przeprowadzić badania w kierunku ustalenia przyczyn psychosomatycznych. W sytuacji, gdy zostanie wykluczone podłoże fizyczne, warto udać się do psychiatry lub psychologa, aby ustalić źródło tych objawów.
Rodzaje bezgłosu
Zaburzenia mowy w obrazie klinicznym mogą przybierać różną postać oraz natężenie, w zależności od predyspozycji danego pacjenta. Do tej pory sklasyfikowano cztery rodzaje bezgłosu:
- skurczowy – jego przyczyną jest napięcie mięśni krtani,
- mechaniczny – wywołany poprzez uszkodzenie strun głosowych,
- neurogenny – powstały w rezultacie uszkodzenia nerwów krtaniowych,
- histeryczny – wynikający z przyczyn psychicznych oraz koniecznością mówienia szeptem.
Biorąc pod uwagę czynniki pochodzenia fizycznego, można mówić o afonii organicznej. Z kolei utrata głosu bez dolegliwości bólowych nazywana jest afonią czynnościową, inaczej psychogenną. W tym przypadku afonia jest wynikiem przeżywania silnych emocji.
Zobacz także: guzki głosowe (śpiewacze)
Afonia leczenie
Leczenie afonii odbywa się po konsultacji z lekarzem laryngologiem lub z foniatrą. Terapię dopasowuje się, uzależniając ją od źródła problemu. W przypadku afonii o podłożu psychogennym całkowitym błędem jest leczenie farmakologiczne zapalenia strun głosowych. W głównej mierze bezgłos leczony jest za pomocą rehabilitacji głosu oraz terapii foniatrycznej. Zazwyczaj opierają się one na ćwiczeniach, które mają usprawnić działanie krtani, nauce emisji głosu oraz na zajęciach relaksacyjnych. Dodatkową terapią są inhalacje, jonoforeza, a czasami elektrostymulacje. Warto również zadbać o profilaktykę, szczególnie w przypadku obciążonych profesji. Najważniejsza w tej sytuacji jest prawidłowa emisja głosu, częste nawadnianie organizmu, porzucenie nałogów (przede wszystkim palenia papierosów) i troska o odpowiednią wilgotność w pomieszczeniach zamkniętych.