Niedosłuch odbiorczy jest konsekwencją dysfunkcji ucha wewnętrznego lub zmian w obrębie nerwu słuchowego. Tego rodzaju niedosłuch jest najczęściej diagnozowany, a same ubytki słuchu, które powstają na skutek uszkodzeń zachodzących w odcinku odbiorczym ucha mogą obejmować głuchotę czuciową lub głuchota neuropochodną.
Czym jest niedosłuch odbiorczy?
Tego rodzaju niedosłuch powstaje na skutek dysfunkcji w obrębie ucha wewnętrznego lub nerwu słuchowego. W jego przebiegu dochodzić może do ubytku słuchu w odcinku odbiorczym ucha lub w odcinku przewodzeniowym. Rozwijać się może głuchota czuciowa, która wynika ze zmian w uchu wewnętrznym lub głuchota neuropochodna związana z uszkodzeniem nerwu słuchowego.
Jakie są najczęstsze przyczyny niedosłuchu odbiorczego?
W przypadku niedosłuchu odbiorczego czuciowego dochodzić może do zaniku komórek słuchowych znajdujących się w ślimaku usznym. Tego rodzaju zmiany mogą mieć związek z:
- naturalnymi zmianami biologicznych zachodzącymi w organizmie i związanymi z procesami starzenia się organizmu,
- chorobami genetycznymi,
- zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych,
- reumatoidalnym zapaleniem stawów,
- uszkodzeniem słuchu spowodowanym słuchaniem głośnej muzyki lub brakiem ochrony słuchu w czasie wykonywania pracy w warunkach szkodliwych akustycznie.
Niedosłuch odbiorczy neuropochodny stanowi z koli konsekwencję zmian zachodzących w obrębie nerwu słuchowego. Jego odmianą jest niedosłuch ślimakowy związany z zaburzeniami I neuronu ósmego nerwu czaszkowego. Poza tym, stwierdzany może być niedosłuch ośrodkowy mający związek z nieprawidłowościami zlokalizowanymi w neuronach od II po korę mózgową. Niedosłuch neuropochodny może być stwierdzany w wyniku rozwoju:
- guzów kąta mostowo-móżdżkowego,
- chorób demielizacyjnych, w tym stwardnienia rozsianego.
Jakie są objawy niedosłuchu odbiorczego?
Pacjenci borykający się z niedosłuchem odbiorczym uskarżają się na trudności związane z prawidłowym słyszeniem tonów wysokich, w tym mowy kobiecej i dziecięcej oraz odgłosu dzwonka do drzwi i telefonu. Pojawiać się mogą także szumy uszne oraz:
- pogorszone słyszenie odgłosu zegarka i kapiącej wody,
- trudności związane z rozumieniem dźwięków, które pochodzą z dużej odległości, na przykład podczas wykładu
- trudności ze zrozumieniem rozmówców w miejscach o dużym natężeniu innych dźwięków,
- trudności występujące podczas prowadzenia rozmów telefonicznych.
Zobacz także: Czym jest niedosłuch przewodzeniowy.
Jak diagnozuje się niedosłuch?
Problemy związane z pogorszeniem słuchu pacjentów w wielu wypadkach zauważają osoby z ich najbliższego otoczenia. W razie wystąpienia problemów konieczna jest konsultacja w poradni audiologicznej oraz odpowiednia rehabilitacja słuchu. Brak odpowiednich działań może bowiem prowadzić do dalszego postepowania choroby i narastania problemu. Laryngolog lub protetyk słuchu może przeprowadzić otoskopię, w trakcie której dokonuje się oceny wizualnej kanału słuchowego. Poza tym, wykonywana może być audiometria słowna, tonalna, impedancyjna czy tympanometria. Audiometria słowną i tonalna przeprowadzana jest w wyciszonej kabinie, a pacjentowi zakładane są słuchawki. Jest on proszony o reakcję w przypadku usłyszenia dźwięku. Jest to audiometria tonalna, która umożliwia wskazanie poziomu najcichszego dźwięku, który słyszany jest przez pacjenta. Wykonywanie audiometrii słownej umożliwia z kolie ocenę poziomu rozumienia mowy. Tympanometria i audiometria impedancyjna to z kolei badania, które wykonywane są za pomocą tympanometru umożliwiającego rejestrowanie odchylenia błony bębenkowej następujące pod wpływem bodźców akustycznych. Mogą być także wykonywane specjalistyczne badania obejmujące:
- badanie parametrów szumu,
- badanie potencjałów słuchowych wywołanych (ABR, BERA),
- otoemisję akustyczną TEAOE,
- DPOAE,
- próby nadprogowe (Langenbecka, SISI, Test Sullivana).
Jak leczyć niedosłuch?
W pierwszej kolejności należy określić przyczynę dolegliwości, a następnie wdrożyć odpowiednie leczenie. W przypadku, w którym niedosłuch ma charakter głuchoty neuropochodnej, wskazana jest interwencja lekarska i odpowiednie leczenie farmakologiczne. Konieczne może także być stosowanie aparatu słuchowego. Aparat jest również stosowany w przypadku niedosłuchu czuciowego mającego związek z dysfunkcją ślimaka usznego. Pacjent może decydować się na aparat zauszny lub wewnątrzkanałowy. Warto dodać, że obecnie oferowanie aparaty słuchowe to urządzenia cyfrowe, które cechuje duży stopnień zaawansowania technologicznego. Takie urządzenia mogą być stosowane nawet w przypadku głębokiego niedosłuchu, czyli takiego, w przypadku którego poziom progowy dźwięku jest u badanego jest wyższy niż 91 dB (decybeli). W przedziale od 65 do 90 dB mowa jest o tak zwanym niedosłuchu dużym, a w przedziale od 41 do 64 dB o niedosłuchu średnim. W przedziale od 20 do 40 dB diagnozuje się niedosłuch mały. Należy zaznaczyć, że tak zwany poziom progowy to najcichszy dźwięk, który może być słyszany przez danego pacjenta. Warto dodać, że wiele z poradni audiologicznych oferuje bezpłatne badanie słuchu oraz udziela informacji dotyczących finansowania zakupu aparatu słuchowego z Narodowego Funduszu Zdrowia.