Otolaryngologia – czym się zajmuje?

Termin otolaryngologia może dla niektórych brzmieć nieco enigmatycznie. Warto zatem dowiedzieć się więcej na temat. Otolaryngologia to dział medycyny, który zajmuje się diagnozowaniem i leczeniem chorób narządów zlokalizowanych w obrębie głowy i szyi, czyli m.in. gardła, nosa, ucha, krtani. W zakres tej dziedziny wchodzi również chirurgia, np. szczękowa, a także endoskopia czy mikrolaryngoskopia. Otolaryngologia zajmuje się także leczeniem dolegliwościami języka, zatok przynosowych, gruczołów ślinowych, przełyku oraz dolnych dróg oddechowych.

Laryngologia a otolaryngologia

Laryngologia i otolaryngologia to ta sama dziedzina medycyny. Krótsza nazwa jest formą potoczną, przyjęła się powszechnie zapewne dlatego, że łatwiej i krócej się ją wymawia. Ta dziedzina medycyny dzieli się na kilka specjalności. Są to: foniatria, rynologia, audiologia, chirurgia podstawy czaszki, a także onkologia laryngologiczna. Foniatria zajmuje się dźwięcznością, jedną z cech artykulacji głosek, a co za tym idzie koncentruje się wokół problemów związanych z funkcjonowaniem wiązadeł głosowych. Audiologia to nauka o słuchu, jego zaburzeniach, a także sposobach leczenia. Rynologia to specjalność związana z diagnozowaniem i leczeniem chorób nosa i zatok przynosowych. Onkologia laryngologiczna to specjalność, która zajmuje się diagnozowaniem i leczeniem nowotworów przełyku oraz innych narządów zlokalizowanych w obrębie głowy i szyi. Ponadto, z konsultacji laryngologicznej warto skorzystać w sytuacji, gdy mamy objawy takie jak:

  • zatkane uszy,
  • nagła głuchota,
  • chrapanie,
  • ropień,
  • szumy uszne,
  • krwawotoki z nosa.

Do otolaryngologa można się wybrać także, gdy dokuczają nam:

  • zaburzenia równowagi,
  • zawroty głowy,
  • długotrwała chrypa,
  • zaburzenie przełykania.

Specjalizacje w otolaryngologii

Otolaryngologia zajmuje się diagnozowaniem, leczeniem i profilaktyką schorzeń głowy i szyi, ze szczególnym uwzględnieniem narządów takich jak uszy, nos, zatoki przynosowe, gardło, krtań oraz szyja. Specjalizacja ta obejmuje wiele poddziedzin, co czyni ją niezwykle wszechstronną i istotną w kontekście zdrowia całego organizmu. Poniżej przedstawiamy główne obszary, którymi zajmują się otolaryngolodzy.

1. Otologia i neurootologia

Te podspecjalizacje skupiają się na diagnostyce i leczeniu schorzeń związanych z uszami oraz układem równowagi. Do najczęstszych problemów należą:

  • Ubytek słuchu.
  • Zapalenia ucha środkowego i zewnętrznego.
  • Szumy uszne.
  • Zawroty głowy i zaburzenia równowagi.
  • Choroba Meniere’a.

2. Rinologia

Rinologia koncentruje się na chorobach nosa i zatok przynosowych. Otolaryngolodzy specjalizujący się w tej dziedzinie zajmują się m.in.:

  • Leczeniem przewlekłego zapalenia zatok.
  • Korygowaniem deformacji przegrody nosowej.
  • Leczeniem alergicznego nieżytu nosa.
  • Usuwaniem polipów nosa.

3. Laryngologia (głos i przełykanie)

Specjalizacja ta obejmuje zaburzenia związane z gardłem, krtanią i głosem. Do najczęstszych problemów należą:

  • Chrypka i inne zaburzenia głosu.
  • Refluks krtaniowo-gardłowy.
  • Dysfagia (zaburzenia przełykania).
  • Nowotwory krtani i gardła.

4. Chirurgia głowy i szyi

Chirurgia głowy i szyi to zaawansowana podspecjalizacja zajmująca się leczeniem operacyjnym schorzeń w tym obszarze. Obejmuje m.in.:

  • Operacje nowotworów gardła, krtani, nosa i zatok.
  • Usuwanie zmian łagodnych i złośliwych w okolicach szyi.
  • Rekonstrukcje po zabiegach onkologicznych.

5. Alergologia otorynolaryngologiczna

W tej podspecjalizacji otolaryngolodzy diagnozują i leczą alergie, które wpływają na układ oddechowy oraz słuchowy. Najczęstsze obszary zainteresowania to:

  • Alergiczny nieżyt nosa.
  • Nadwrażliwość na pyłki i kurz.
  • Leczenie immunoterapią.

6. Zaburzenia snu

Otolaryngolodzy zajmują się także problemami związanymi z zaburzeniami oddychania podczas snu, takimi jak:

  • Obturacyjny bezdech senny (OBS).
  • Chrapanie.
  • Leczenie operacyjne deformacji nosa i gardła wpływających na jakość snu.

7. Pediatryczna otolaryngologia

Specjalizacja skupiona na diagnostyce i leczeniu schorzeń otorynolaryngologicznych u dzieci. Do typowych problemów należą:

  • Przewlekłe zapalenie migdałków.
  • Problemy z słuchem u dzieci.
  • Wady wrodzone nosa, gardła czy krtani.

Otolaryngolog czym się zajmuje

Specjalista otolaryngolog zajmuje się również profilaktyką chorób uszu, gardła, nosa. Pod opieką tego lekarza powinny znaleźć się w szczególności osoby, które np. ze względu na wykonywany zawód są narażone na dolegliwości dotyczące narządu mowy. Chodzi m.in. o nauczycieli czy wokalistów. Przedstawiciele wspomnianych profesji trafiają do gabinetu otolaryngologicznego w trakcie okresowych lub kontrolnych badań pracowniczych.

Badania laryngologiczne

Podczas badania laryngologicznego niezbędny jest sprzęt optyczny. Dzięki niemu lekarz może przyjrzeć się dokładnie mikrostrukturom zlokalizowanym na badanym obszarze. Obserwacja i ocena stanu tych miejsc nie byłaby możliwa bez zastosowania sprzętu optycznego ze względu na ograniczone możliwości ludzkiego oka.

Do narzędzi najczęściej wykorzystywanych w gabinecie laryngologicznym należą:

  • otoskop,
  • endoskop,
  • mikroskop.

Ponadto specjaliści z CM Promed informują, że przy badaniach węchu przeprowadza się testy czynnościowe, natomiast w trakcie badania zatok stosuje się sprzęt rentgenowski, a także w niektórych przypadkach wykonuje się tomografię komputerową. Czasami, kiedy lekarz ma wątpliwości dotyczące diagnozy, wykonuje endoskopię lub punkcję zatok.

Stan krtani i tchawicy ocenia się przy zastosowaniu:

  • laryngoskopu,
  • endoskopu,
  • bronchoskopu.