Czym jest autoimmunologiczne zapalenie wątroby?

Jakie są przyczyny choroby?

AZW to choroba miąższu wątroby, która prowadzić może do uszkodzenia struktury narządu, pogorszenia jego czynności oraz marskości. Zgodnie z wynikami badań, choroba ma podłoże genetyczne. W wyniku reakcji z autoagresji dochodzi do sytuacji, w której komórki odpornościowe pacjenta atakują zdrowe komórki wątroby. Czynniki wyzwalające atak nie są w pełni poznane, ale przyjmuje się, że mogą to być:

• wirusy,
• bakterie,
• leki lub inne związki chemiczne.

W efekcie zmiana dochodzi do powstawania nacieków zapalnych w tkance wątrobowej oraz ognisk martwicy w samym miąższu wątroby. Pojawiają się skupiska obumarłych komórek wątroby, które wraz z upływem czasu zastępowane są przez komórki tkanki włóknistej. Proces ten przebiega przez wiele lat i prowadzi do włóknienia wątroby. Choroba może przebiegać rzutami, wraz z okresami zaostrzeń i poprawy. AZW dość często występuje wraz z innymi chorobami o podłożu autoimmunologicznymi, w tym z:

• bielactwem,
• chorobami tarczycy,
• reumatoidalnym zapaleniem stawów.

Jak często pojawia się choroba?

Choroba może być diagnozowana u osób w każdym wieku, ale zwykle pojawia się u pacjentów w wieku od dziesięciu do trzydziestu lat oraz u osób w wieku od czterdziestu do sześćdziesięciu lat. Warto wspomnieć o tym, że kobiety chorują  nawet cztery razy częściej niż mężczyźni. Ocenia się, że u przypadku rasy białej choroba pojawia się u dwóch osób na sto tysięcy.

Jakie są typowe objawy choroby?

Choroba może przebiegać bezobjawowo. Może mieć ona również bardzo ciężki przebieg wraz z niewydolnością wątroby. Do objawów choroby zalicza się znużenie chorego, które może utrudniać jego codzienne funkcjonowanie. Poza tym, występować może:

• dolegliwości bólowe w prawym podżebrzu,
• wzdęcia i zaburzenia łaknienia,
• świąd skóry,
• zaburzenia hormonalne u młodych kobiet powodujące wzmożone owłosienie, nieregularne miesiączki i trądzik.

Poza tym, występować może żółtaczka oraz nudności, wymioty, jadłowstręt, stan podgorączkowy oraz bóle mięśni i stawów. Pacjent może się również uskarżać na zaburzenia świadomości, uczucie splątania oraz drżenie rąk. W przypadku nasilonych objawów konieczna jest pilna konsultacja medyczna.

Jak zdiagnozować chorobę?

W przypadku diagnostyki autoimmunologicznego zapalenia wątroby konieczne jest wykluczenie innych chorób, w tym żółtaczki. W związku z tym konieczne jest oznaczenie poziomu aminotransferazy alaninowej (ALT) oraz aminotransferazy asparaginianowej (AST). Poza tym, przeprowadzany musi być wywiad medyczny, podczas którego lekarz ocenia stan pacjenta. Analizuje stosowaną przez niego dietę, przyjmowane leki czy obecność chorób towarzyszących. W ramach poszerzonej diagnostyki wykonuje się oznaczenie poziomu immunoglobulin klasy IgG oraz stwierdza się przeciwciała krążące w osoczu, w tym:

• przeciwciała przeciwjądrowe (ANA),
• przeciwciała przeciwko mięśniom gładkim (ASMA),
• przeciwciała przeciwko antygenowi mikrosomalnemu wątroby i nerek (anty-LKM).

W celu określenia stopnia zaawansowania AZW konieczna jest biopsja wątroby, która umożliwia wykrycie nacieków zapalnych czy ognisk martwiczych. Wykonywane może być również badanie elastograficzne, czyli pomiar sztywności wątroby, które umożliwia ocenę stopnia włóknienia wątroby.

Jak leczy się AZW?

Podejmowane działania lecznicze mają na celu ograniczenie niepożądanej reakcji układu odpornościowego. Tego rodzaju leczenie określane jest jako immunosupresyjne i obejmuje podawanie glikokortykosteroidu w połączeniu z azatiopryną. Typowe leczenie powinno obejmować dwie fazy, które obejmują indukcję remisji choroby oraz działanie podtrzymujące. Celem leczenia jest ograniczenie objawów oraz normalizacja tak zwanych wskaźników wątrobowych. W pierwszym etapie leczenia pacjentowi podawane są wysokie dawki glikokortykosteroidu. Następnie dąży się do uzyskania minimalnej dawki skutecznej oraz wdraża się leczenie z wykorzystaniem azatiopryny. Zazwyczaj sama kuracja trwa około dwóch lat, zaś przez kolejne dwa lata stosowane jest leczenie podtrzymujące.

Czy tego rodzaju leczenie może mieć skutki uboczne?

Tak. Leczenie immunosupresyjne może wiązać się z licznymi powikłaniami, w tym:

• gorączką,
• zwiększoną podatnością na zakażenia,
• nadciśnieniem tętniczym,
• osteoporozą,
• uszkodzeniem szpiku kostnego,
• niedokrwistością,
• zaburzeniami rytmu serca.

W czasie leczenia wskazane jest zaprzestanie spożywania alkoholu, ponieważ może pojawiać się steroidooporność oraz dochodzić może do zaostrzenia przebiegu choroby. Poza tym, leczenie powinno obejmować suplementację wapnia i witaminy D. Należy również pamiętać o tym, że leczenie nie zawsze jest skuteczne, a w przypadku zaawansowanej postaci AZW  konieczny musi być przeszczep wątroby.

Do jakiego lekarza z AZW?

Jeśli masz problemy z wątrobą, powinieneś skonsultować się z hepatologiem. To lekarz specjalizujący się w diagnostyce i leczeniu chorób wątroby. Możesz także zwrócić się do gastrologa, który ma wiedzę ogólną na temat układu pokarmowego, w tym wątroby, i może przeprowadzić podstawowe badania oraz skierować cię do specjalisty w razie potrzeby.