Zapalenie trzustki – przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie
Trzustka jest narządem niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Szczególnym zagrożeniem są ostre oraz przewlekłe stany zapalne, które przyczyniają się do licznych problemów zdrowotnych. Nie można jednoznacznie powiedzieć, co je wywołuje, gdyż jest to kwestia bardzo indywidualna. Bardzo często główną przyczyną zapalenia trzustki jest niezdrowy styl życia, jednak nie można mieć pewności bez wcześniejszej diagnostyki lekarskiej. Zastanawiasz się, w jaki sposób rozpoznaje się zapalenie trzustki, a także jak przebiega proces leczenia? Zapoznaj się z dalszą częścią wpisu.
Zapalenie trzustki – przyczyny
Trzustka zaliczana jest do narządów układu trawiennego. Posiada ona postać niewielkiego gruczołu, który odpowiada za produkcję soku trzustkowego. Enzymy w nim zawarte umożliwiają trawienie rozmaitych składników pokarmowych m.in. tłuszczów, białka, węglowodanów. To przewody trzustkowe odpowiadają za transport enzymów do dwunastnicy. Trzeba dodać, że trzustka wydziela także hormony, takie jak insulina, proinsulina i glukagon. Prawidłowe działanie omawianego narządu umożliwia sprawne trawienie, a także utrzymanie stężenia glukozy we krwi na optymalnym poziomie.
Za działanie trzustki odpowiada wiele czynników. Na skutek zaburzeń może zdarzyć się tak, że enzymy zostaną aktywowane jeszcze przed przetransportowaniem ich do dwunastnicy. W efekcie tego procesu może dojść do tego, że omawiany gruczoł będzie trawił sam siebie oraz tkanki znajdujące się w pobliżu. Wtedy dochodzi do rozwoju zapalenia trzustki. W skrajnych przypadkach wydolność traci wiele narządów, co stanowi ogromne zagrożenie dla życia pacjenta.
Do najczęściej występujących przyczyn zapalenia trzustki można zaliczyć m.in.:
- kamicę nerkową,
- nadużywanie alkoholu,
- wady wrodzone oraz genetyczne trzustki,
- mechaniczne urazy jamy brzusznej,
- nawaga i otyłość,
- zakażenie pasożytnicze (glizda ludzka),
- wybrane schodzenia wirusowe oraz autoimmunologiczne,
- hiperlipidemia.
Warto wspomnieć także o idiopatycznym ostrym zapaleniu trzustki, które występuje u około 10% wszystkich pacjentów. W tym przypadku nie ma możliwości jednoznacznego wskazania przyczyn choroby. Zazwyczaj jednak występuje ona na skutek wieloletniego nadużywania alkoholu. Liczne badania naukowe potwierdzają, że do grupy szczególnie narażonych zalicza się alkoholików. Nieleczone zapalenie trzustki prowadzi do jej niewydolności.
Zapalenie trzustki – objawy
To, jak objawia się zapalenie trzustki w dużej mierze zależy od stanu zaawansowania choroby. Zazwyczaj jednak pojawia się ostry i ciężki do wytrzymania ból nadbrzusza oraz środkowej części brzucha. Trwa on od kilku do nawet kilkunastu dni. Pacjent nie może przez ten czas normalnie funkcjonować. Często towarzyszą temu nudności, wymioty, a także podwyższona temperatura ciała. Ponadto, osoba chora czuje osłabienie i ból mięśni. Nie można również zapomnieć o problemach trawiennych. W zdecydowanej większości przypadków pacjenci mają problem z oddaniem stolca. Ból trzustki może obejmować również prawą lub lewą stronę jamy brzusznej i promieniować aż do kręgosłupa.
Nieco inaczej obawia się przewlekłe zapalenie trzustki. Oprócz dolegliwości bólowych pojawiają się zazwyczaj wymioty oraz biegunki. Jednocześnie borykają się oni z utratą wagi pomimo wzmożonego apetytu. Przewlekłe zapalenie trzustki objawy to również pożółknięcie gałek ocznych i skóry, odwodnienie, a nawet cukrzycy (wynik zaburzenia w produkcji insuliny).
Zapalenie trzustki – diagnostyka
Pierwszym krokiem jest oczywiście wizyta u lekarza gastrologa. Wywiad sprawi, że będzie on mógł podjąć dalsze decyzje dotyczące diagnozy. Podstawą jest oczywiście badanie moczu, dzięki któremu można określić aktywność amylazy w surowicy i moczu oraz lipazy surowicy. Otrzymane wyniki nie dają jednak ostatecznej diagnozy. Konieczna jest ocena stężenia wapnia oraz lipidów we krwi. Należy zweryfikować stężenie elektrolitów, mocznika, kreatyniny i glukozy.
Jeśli hematokryt przekracza 47%, to wszystko wskazuje na znaczne zagęszczenie krwi. Jest to następstwem wysięków składników osocza do jam organizmu. Wysoki wskaźnik CRP (powyżej 150 mg/dL) umożliwia diagnozę ostrego zapalenia trzustki. Nie można również zapomnieć o badaniach obrazowych, czyli USG jamy brzusznej, TK (tomografii komputerowej) jamy brzusznej, RTG jamy brzusznej i klatki piersiowej.
Zapalenie trzustki – leczenie
Ostre zapalenie trzustki jest równoznaczne z hospitalizacją. Proces leczenia zależy od stanu pacjenta. Jeśli doszło do infekcji, to konieczna jest antybiotykoterapia. Ponadto, podaje się leki przeciwbólowe, a także hamujące czynności wydzielnicze narządu. Żywienie następuje zwykle dopiero po kilku dniach, kiedy praca układu pokarmowego zostanie ustabilizowana. Jeśli przyczyną choroby jest kamica nerkowa, to lekarstwem może okazać się usunięcie pęcherzyka żółciowego.
W przypadku przewlekłego zapalenia trzustki zwykle nie ma potrzeby hospitalizacji. Podstawą leczenia są preparaty zawierające enzymy trzustkowe, a także leki przeciwbólowe. Ważne jest to, aby nie doprowadzić do rozwoju powikłań.
Jeśli zauważyłeś u siebie objawy zapalenia trzustki, niezwłocznie skontaktuj się z lekarzem gastrologiem.
W celu umówienia wizyty lub terminu badania skontaktuj się z nami:
Centrum Medyczne PROMED
ul. Olszańska 5G
31-513 Kraków
rejestracja ogólna czynna w godz. 8:00 – 20:00
tel. +48 12 411 13 98