Profilaktyka chorób układu sercowo-naczyniowego jest niezwykle ważna, ponieważ umożliwia wykrywanie ewentualnych nieprawidłowości już na ich bardzo wczesnym etapie. W wielu wypadkach pozwala to na wdrożenie skutecznego leczenia oraz ograniczenie możliwości wystąpienia poważnych zmian.
Dlaczego diagnostyka chorób układu sercowo-naczyniowego jest tak istotna?
Choroby układu sercowo-naczyniowego stanowią jedne z głównych przyczyn zgonów notowanych corocznie na świecie. Niekorzystne zmiany zachodzące w tym układzie powinny być zatem wykrywane na możliwie wczesnym etapie, co zdecydowanie zwiększa szanse chorego na przeżycie i powrót do zdrowia. Mogą być wówczas wdrażane mniej inwazyjne, ale skuteczne metody leczenia.
Jakie badania serca powinny być wykonywane w ramach działań profilaktycznych?
Jednym z podstawowych badań jest pomiar ciśnienia tętniczego krwi. Tego rodzaju badanie serca pozwala na ocenę stopnia ryzyka zawiązanego z rozwojem chorób kardiologicznych u osób w wieku od czterdziestu do sześćdziesięciu pięciu lat. Co ważne, badanie może być z powodzeniem wykonywane nie tylko w gabinecie lekarskim, ale również w domu pacjenta. Nowoczesne aparaty zbierają informacje dotyczące ciśnienia i tętna oraz ewentualnych zaburzeń prawidłowej pracy serca. Pomiary powinny być wykonywane rutynowo raz na dwa tygodnie. W przypadku wykrywanych nieprawidłowości związanych z ciśnieniem krwi wskazane jest wykonywanie badania codziennie rano i wieczorem. Wyniki badań powinny być zapisywane i analizowane ze specjalistą podczas wizyty lekarskiej.
O czym należy pamiętać wykonując pomiar ciśnienia tętniczego krwi?
Pomiary zawsze powinny być wykonywane w tak zwanych warunkach spoczynkowych oraz w temperaturze pokojowej. Badanie musi być przeprowadzane z użyciem dobrze dobranej szerokości mankietu, a ręka pacjenta musi być podparta i powinna znajdować się na wysokości serca. Pierwsze pomiary powinny być wykonywane na obu przedramionach, a kolejne na ręce dominującej, dla której uzyskano wyższe wyniki badania.
Jakie inne badania serca mogą być wykonywane?
W ramach poszerzonej profilaktyki lub ewentualnej diagnostyki można wykonywać okresowe badania krwi. Obejmują one pomiar poziomu glukozy i elektrolitów oraz troponiny i homocysteiny. Wskazane jest również wykonanie lipidogramu.
Kto powinien wykonywać tego rodzaju badania serca?
Badania profilaktyczne powinny wykonywać osoby, które ukończyły czterdziesty rok życia i znajdują się w grupie ryzyka, w tym palą papierosy lub borykają się z cukrzycą, nadciśnieniem tętniczym, nadwagą, są narażone na stres lub w ich rodzinie stwierdzone zostały choroby sercowo-naczyniowe. Badania powinny być wykonywane raz w roku, a wskazaniem do ich częstszego przeprowadzenia są niepokojące objawy, w tym dolegliwości bólowe, pieczenie i ucisk w klatce piersiowej. Poza tym, konsultacja kardiologiczna i poszerzona diagnostyka wskazana jest w przypadku duszności, występowania wrażenia uderzenia krwi do głowy, omdleń, zasłabnięć, zmiany rytmu serca, osłabienia i zadyszki. Wykonywanie pomiarów troponiny wskazane jest w wypadku podejrzenia występowania niewydolności mięśnia sercowego, która powstaje na skutek jego uszkodzenia, niedokrwienia lub występowania stanu zapalnego i niedokrwienia. Profil lipidowy to z kolei badanie, które wykonywane jest w ramach diagnostyki miażdżycy naczyń, która może powodować rozwój choroby wieńcowej oraz występowanie zawałów serca. Badanie poziomu elektrolitów jest konieczne w przypadku występowania zaburzeń prawidłowej pracy serca, zaś zmiany w poziomie glukozy mogą wpływać na zwiększenie ryzyka wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych.
Czym jest badanie EKG?
Badania serca mogą obejmować osłuchiwanie pacjenta przez kardiologa z użyciem stetoskopu, jak również bardziej skomplikowane i zaawansowane technologicznie metody. Elektrokardiogram to badanie serca, które dostarcza informacji na temat jego czynności elektrycznej. Aparat rejestruje impulsy elektryczne oraz jest pomocny w ocenie rytmu pracy serca i diagnostyce zawałów oraz choroby niedokrwiennej serca. Holter EKG to badanie serca, które polega na całodobowym monitorowaniu jego pracy. Jest ono wykonywane w przypadku nieprawidłowości wykrywanych w podstawowym badaniu EKG. U osób, które borykają się z tak zwanym zespołem białego fartucha wskazane jest przeprowadzenie badania ABPM. Holter serca ciśnieniowy polega na całodobowym monitorowaniu ciśnienia krwi. W ramach diagnostyki może być również wykonywane ECHO serca, czyli badanie serca z użyciem aparatu do USG. Aparatura umożliwia przeprowadzenie badania dopplerowskiego oraz ocenę budowy narządu i prawidłowego przepływu krwi. Ewentualne nieprawidłowości związane z budową czy położeniem serca mogą być również diagnozowane w ramach badań obrazowych, w tym za pomocą prześwietlenia RTG klatki piersiowej. Wskazane może być również przeprowadzenie testów wysiłkowych, które jest pomocne w diagnostyce choroby wieńcowej. W ramach pogłębionej diagnostyki mogą być również wykonywane inne badania serca, w tym tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny serca i naczyń wieńcowych. Poza tym, wskazane może być przeprowadzenie angiografii lub echokardiografii przezprzełykowej.