Większość osób reakcje alergiczne kojarzy z niegroźnymi i krótkotrwałymi wysypkami na skórze. Jest to jednak jedna z najbardziej delikatnych reakcji organizmu. Znacznie poważniejszą jest wstrząs anafilaktyczny, który może stanowić nawet bezpośrednie zagrożenia dla życia.
Czym jest reakcja anafilaktyczna i jak postępować w przypadku jej wystąpienia?
Czym jest anafilaksja?
Według definicji medycznej wstrząs anafilaktyczny ma miejsce w momencie kontaktu z czynnikiem lub substancją uczuleniową. W takiej sytuacji następuje szybko postępująca i nagła reakcja, która może przybierać różnorodne formy, jednak najczęściej prowadzi ona bezpośrednio do zagrożenia życia.
Proces ten następuje w momencie, gdy organizm w kontakcie z substancją uczulającą produkuje przeciwciała klasy IgE. Gdy stanie się tak choć raz, przeciwciała te przywierają do komórek układu odpornościowego i krążą wraz z nimi we krwi. W momencie kolejnego kontaktu z danym czynnikiem alergennym dochodzi do aktywacji komórki obronnej, która pozbywa się ze swojego wnętrza nagromadzone wcześniej substancje chemiczne, takich jak histaminę i tryptazę, które to powodują rozwój reakcji alergicznej i pojawienie się objawów uczulenia.
Te najmniej groźne dla życia to np. wysypka na skórze, jednak w przypadku silnej reakcji anafilaktycznej, obiektem reakcji obronnej stać się mogą np. płuca, a nawet serce.
Jakie są objawy wstrząsu anafilaktycznego?
W przypadku nawet 90% osób reakcja alergiczna ogranicza się do wystąpienia na skórze wysypki i jest to zwykły objaw alergiczny.
Znacznie poważniejszą reakcją jest ta od strony układu oddechowego, która objawia się napadami kaszlu, dusznościami i obrzękiem krtani. Dodając do tego ślinotok, bezgłos i trudności w połykaniu, otrzymuje się bardzo poważny wstrząs anafilaktyczny, który bez szybkiej pomocy skończyć się może śmiercią.
Nieco rzadziej dochodzi do reakcji ze strony układu krążeniowego, co objawia się zmniejszeniem ciśnienia krwi, osłabieniem lub zawrotami głowy.
Oprócz tego wystąpić może także reakcja ze stron układu pokarmowego, co objawia się nudnościami, wymiotami, biegunką i silnym bólem brzucha.
Aby móc z całą pewnością stwierdzić wstrząs anafilaktycznym, objawy muszą objąć dwa wymienione układy.
Co należy zrobić w przypadku wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego?
Mając pewność wystąpienia danym momencie wstrząsu anafilaktycznego, niezbędne jest przeprowadzenie natychmiastowego leczenia, ponieważ dalsze postępowanie reakcji alergicznej doprowadzi do śmierci.
Jeśli objawy dotyczyć będą układu oddechowego i krążeniowego, koniecznie trzeba jak najszybciej podać pacjentowi adrenalinę, którą osoba świadoma swojego uczulenia powinna mieć zawsze ze sobą.
W przypadku osób, które pierwszy raz doznały takiej reakcji swojego ciała, niezwłocznie należy wezwać pogotowie.