Według danych WHO z powodu alergii pokarmowej na całym świecie może cierpieć około 8% niemowląt i dzieci do 3. roku życia oraz 1-2/% dorosłych. Liczba alergików wciąż rośnie, co zdaniem naukowców jest spowodowane postępem cywilizacyjnym, który wpływa na jakość spożywanych przez nas produktów (konserwanty, wzmacniacze smaku), umożliwia funkcjonowanie praktycznie w sterylnych warunkach czy też dostarcza leki i szczepionki zwalczające większość drobnoustrojów chorobotwórczych. W związku z tym, że reakcje alergiczne na różnego typu substancje zawarte w pożywieniu są coraz częstsze, warto wiedzieć jakie są przyczyny, objawy i możliwości leczenia alergii pokarmowej.
Alergia pokarmowa – na czym polega i jakie są jej przyczyny
Alergia pokarmowa to nic innego, jak nietolerancja organizmu na określoną substancję zawartą w pożywieniu (alergen), którą nasz układ immunologiczny stara się zneutralizować, wywołując reakcję alergiczną. Warto zaznaczyć, że pierwszy kontakt z alergenem nie daje objawów klinicznych. Niemniej jednak nasz organizm zaczyna wytwarzać substancje (przeciwciała IgE lub limfocyty T) odpowiedzialne za zwalczanie alergenów, które podczas kolejnego kontaktu z nim umożliwiają reakcje obronne – pobudzają wydzielanie histaminy, a także wzmagają reakcje prozapalne (alergiczne).
Na alergię pokarmową cierpią zwykle niemowlęta i dzieci do 3. roku życia, ale także i dorośli. Powoduje ją przede wszystkim gen alergii występujący w piątym chromosomie. Niemniej jednak na jej wystąpienie, jak już zostało zaznaczone na wstępie, ma wpływ również rozwój cywilizacyjny oraz coraz częstsze stosowanie w produkowanym pożywieniu konserwantów i wzmacniaczy smaku. Najczęściej występujące alergeny pokarmowe to:
- białko krowiego mleka;
- białko jajek;
- gluten;
- truskawki, kiwi, owoce cytrusowe;
- pomidory, selery;
- orzechy;
- kakao, czekolada;
- miód naturalny;
- ryby, owoce morza;
- soja.
Alergia pokarmowa objawy
Uczulenie na produkty spożywcze może dawać rozmaite objawy, które będą różniły się intensywnością i czasem trwania reakcji alergicznej. Inne objawy alergii mogą mieć dzieci, a inne dorośli.
U niemowląt i dzieci do 3. roku życia wśród najczęściej wymienianych objawów alergii pokarmowej znajdują się:
- ulewanie pokarmu u niemowląt;
- kolka jelitowa u niemowląt;
- refluks żołądkowo-przełykowy;
- biegunka (także fermentacyjna – z kolką jelitową i nadmierną ilością gazów) bądź zaparcia;
- nieżyt nosa i spojówek;
- skurcz oskrzeli i świst krtaniowy;
- reakcje skórne – sucha i szorstka skóra, wysypka alergiczna, rumień;
- krew w stolcu.
Z kolei u dorosłych alergia pokarmowa zazwyczaj objawia się:
- alergicznym zapaleniem jamy ustnej;
- nawracającym aftowym zapaleniem jamy ustnej;
- refluksem przełykowym;
- wymiotami;
- bólami w nadbrzuszu;
- atopowym zapaleniem skóry;
- nieżytem nosa;
- zmianami skórnymi – rumień, wysypka, grudki obrzękowe;
- obrzękiem naczynioworuchowy, wstrząsem anafilaktyczny.
Poza tym alergia pokarmowa może wywoływać u dorosłych migreny, obrzęki stóp, zespół przewlekłego zmęczenia, czy też zaburzenia snu.
Leczenie alergii pokarmowej
Jedyną skuteczną walką z alergią pokarmową jest tak zwana dieta eliminacyjna, a więc pozbycie się z codziennego menu alergenów pokarmowych, która powinna trwać 6-8 miesięcy. Niemniej jednak warto podkreślić, że o ile dieta ta pomaga zlikwidować uciążliwe obawy alergii to może powodować różne niedobory witamin i minerałów niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania i rozwoju naszego organizmu, dlatego warto dbać o ich suplementację. W leczeniu alergii pokarmowej stosuje się również metody odczulania (doustnej immunoterapii).