Choroba Meniere’a, zwana też wodniakiem endolimfatycznym lub błędnika, to rzadka dolegliwość ucha wewnętrznego, która objawia się zawrotami głowy, szumami usznymi i upośledzeniem słuchu. Po wystąpieniu napadu z wymienionymi objawami należy niezwłocznie udać się do lekarza, ponieważ choroba ta znacznie utrudnia normalne funkcjonowanie, a nieleczona prowadzi do znacznych i pogłębiających się upośledzeń słuchu.
Choroba Meniere’a – przyczyny
Ucho wewnętrzne to narząd odpowiedzialny za prawidłowe słyszenie. W jego wnętrzu znajduje się błędnik, czyli narząd równowagi. Ucho wewnętrzne wypełnione jest płynami, m.in. endolimfą, której zwiększone ciśnienie stanowi praktycznie przyczynę wszystkich objawów choroby Meniere’a. Nie ma zgody wśród naukowców, czy choroba spowodowana jest nadmiernym wytwarzaniem endolimfy, czy jej niewłaściwym przepływem. Pewne natomiast jest to, że rosnące ciśnienie endolimfy powoduje osłabienie słuchu i zawroty głowy. Nieznane są przyczyny nadmiernego gromadzenia się płynu w uchu wewnętrznym. Nie sposób też wskazać jednej przyczyny, która tłumaczyłaby, dlaczego choroba Meniere’a powstaje, ponieważ może być ona spowodowana wieloma, rozmaitymi czynnikami.
Czynniki ryzyka choroby Meniere’a
Wśród czynników ryzyka, które mogą prowadzić do rozwoju wodniaka endolimfatycznego wymienia się:
zaburzenia budowy anatomicznej – hipoplazja kości skroniowej, czyli jej niedostateczne wykształcenie; może skutkować zwężeniem, a nawet niedrożnością przewodu endolimfatycznego, powodując tym samym utrudnienia w krążeniu płynu i wzrost jego ciśnienia;
zaburzenia naczyniowe – wskazuje się na związek między chorobą Meniere’a a migreną. Migrena to objaw mogący świadczyć o chorobie wiele lat wcześniej. Wielu pacjentów, u których zdiagnozowano chorobę Meniere’a często przyznaje, że zmagali się w przeszłości z migreną;
zaburzenia metaboliczne, w wyniku których dochodzi do zwiększenia ilości produkowanej endolimfy;
zaburzenia psychosomatyczne;
zakażenia wirusowe – w szczególności zakażenie wirusem HPV I i II typu, wirusem Epsteina Barra i cytomegalowirusem (CMV);
czynnik immunologiczny – istnieje podejrzenie, że choroba Meniere’a może mieć podłoże immunologiczne z uwagi na obecność kompleksów immunologicznych w woreczku;
predyspozycje genetyczne – do tej pory nie odkryto genu odpowiedzialnego za tę chorobę, jednak zaobserwowano, że w rodzinie pacjentów zmagających się z dolegliwością, występowały już wcześniej przypadki zachorowania.
Choroba Meniere’a – objawy
Objawy, które zwykle ograniczają się do jednego ucha, dotyczą błędnika oraz narządu słuchu i mają charakter napadowy. Do typowych objawów wodniaka błędnika zalicza się:
gwałtowne zawroty głowy, którym towarzyszą problemy ze słuchem – po napadzie objawy te ustępują samoistnie;
szum w uszach;
zaburzenia słuchu;
nieprzyjemne uczucie pełności w uchu.
Zawroty głowy, które mogą trwać od kilkunastu minut do kilku godzin, zwykle poprzedzone są szumami w uszach i uczuciem pełności w uchu. Napadom mogą również towarzyszyć nudności i wymioty. W okresie między napadami obserwuje się zarówno okresowe pogorszenia, jak i polepszenia słuchu. Zwykle objawy dotyczą jednego ucha, jednak z czasem, dolegliwości mogą zaatakować również drugie ucho. Chorobę Meniere’a należy koniecznie leczyć – nieleczona stanowi przyczynę znacznych i pogłębiających się upośledzeń słuchu.