Język geograficzny cechuje się występowaniem plam zabarwionych na biało na czerwono. Objawy tego rodzaju mogą świadczyć o występowaniu łagodnych wędrujących zmian zapalnych języka lub rumienia wędrującego. Choroba sama w sobie nie wymaga leczenia, a ewentualne postępowanie terapeutyczne ma na celu zwalczenie przyczyn powstania zmian.
Czym cechuje się język geograficzny?
Język geograficzny to zmiany zapalne o charakterze łagodnym. Zwykle stan ten występuje przewlekle wraz z okresami zaostrzeń choroby oraz czasem, w którym następuje poprawa wyglądu języka. Z tego rodzaju dolegliwościami boryka się około jeden procent populacji, a zamiany zwykle diagnozowane są u kobiet i młodych dorosłych.
Jakie objawy chorobowe daje język geograficzny?
Język geograficzny to występujący w jamie ustnej stan zapalny. W przebiegu choroby dochodzi do nieregularnego zanikania brodawek nitkowatych języka, czyli tych, które występują na języku w największej ilości, przy czy ilość brodawek grzybowatych pozostaje niezmienna. Brodawki grzybowate to wyrostki tworzone przez tkankę łączną posiadające kubki smakowe i odpowiedzialne za odczuwanie smaku. Do objawów języka geograficznego zalicza się zatem czerwone plamy, które ograniczone są obszarem o zwiększonym rogowaceniu w formie białej i wyniosłej obwódki. W obrębie plam występuje gładka powierzchnia spowodowana brakiem brodawek.
Zobacz także: Zapalenie języka.
Gdzie występują zmiany?
Zmiany na języku powodowane stanem zapalnym lokalizują się głównie po bokach języka oraz na jego powierzchni grzbietowej. Mają one jednak tendencję do zmiany położenia oraz kształtu i rozmiaru. Zmianom może także ulegać intensywność zabarwienia plam i ich ilość. Ustępujące plamy nie pozostawiają blizn. Co ciekawe, zmiany mogą pojawiać się i znikać w trakcie nie tylko kilku dni, ale nawet kilku godzin. Poza tym, wraz z występowaniem plam może dochodzić do Może do tego dojść w trakcie kilku godzin lub dni. W przebiegu choroby obserwuje się także złuszczanie powierzchniowych warstw nabłonka, czyli tak zwane ścieńczenie nabłonka, a także mikroropnie oraz nacieki zapalne.
Jakie inne objawy mogą towarzyszyć chorobie?
W przebiegu choroby języka sporadycznie może występować przejściowe zaburzenie w obrębie czucia oraz smaku, a także uczucie ciała obcego. Poza tym, pacjenci mogą się uskarżać na pieczenie języka, które pojawia się przede wszystkim po spożyciu ostrych i kwaśnych pokarmów. Przykre dolegliwości mogą pojawiać się w efekcie podrażnienia powierzchni języka przez składniki zawarte w płukankach do jamy ustnej. U osób starszych nasilenie objawów może mieć związek z obecnością innych chorób o charakterze przewlekłym.
Czy zmiany mogą obejmować inne rejony jamy ustnej?
Tak. W przebiegu choroby zmiany mogą pojawiać się nie tylko na powierzchni i po bokach języka, ale także mogą występować w obrębie podniebienia miękkiego i języczka błony śluzowej policzków. Zmiany mogą być także obecne na powierzchni warg oraz na dnie jamy ustnej. W ostatnim z przypadków stwierdza się tak zwane geograficzne zapalenie jamy ustnej.
Jakie są przyczyny występowania języka geograficzny?
Dokładne przyczyny występowania zmian nie są do końca poznane. Przyjmuje się jednak, że dużą rolę w tym wypadku mogą odgrywać czynniki genetyczne. Choroba może być klasyfikowana jako wrodzona, ponieważ obciążony wywiad wśród najbliższych krewnych zwykle koreluje ze zwiększonym ryzykiem występowania zmian. Do czynników predysponujących do występowania języka geograficzne zalicza się także schorzenia o podłożu grzybiczym i alergicznym. Zmiany pojawiają się częściej w przypadku pacjentów borykających się z celiakią i cukrzycą, a także z zespołem Reitera, Robinowa i Downa. Możliwa jest także zależność współwystępowania języka geograficznego z liszajem płaskim oraz innymi chorobami, w tym:
- atopią,
- łojotokowym zapaleniem skóry,
- łuszczycą.
Jakie czynniki sprzyja występowaniu choroby?
Wśród czynników, które sprzyjają wystąpieniu objawów typowych dla języka geograficznego wymienia się:
- stres,
- niedobory pokarmowe,
- zaburzenia hormonalne,
- ciążę,
- leki, w tym preparaty z litem oraz produkty hipotensyjne i doustne środki antykoncepcyjne.
Czy choroba może być mylona z innymi dolegliwościami?
Tak. Choroba dość często mylona z tak zwanym językiem pofałdowanym, który stanowi zaburzenie wrodzone skutkujące nieprawidłowym wyglądem mięśni powierzchniowych języka. W przebiegu choroby mogą pojawiać się bruzdy o różnym wyglądzie, które mogą przypominać liście, parkiet czy strukturę mózgu.
Zobacz także: Brązowy nalot na języku.
Do jakiego lekarza należy się udać?
W przypadku występowania zmian chorobowych w obrębie języka wskazana jest konsultacja z laryngologiem lub stomatologiem ze specjalizacją w dziedzinie periodontologii, który zajmuje się leczeniem zębów i otaczających je tkanek.
Jak leczyć język geograficzny?
Choroba przebiegająca w łagodny sposób nie wymaga leczenia, ale dbania o zdrowie jamy ustnej, w tym mycia nie tylko zębów ale również języka. W przypadku występowania bólu lub pieczenia języka warto sięgać po preparaty przeciwbólowe i przeciwzapalne, w tym kortykosteroidy i leki przeciwhistaminowe. Wspomagająco można stosować również płukanki o działaniu przeciwbólowym, znieczulającym lub powlekającym. Z codziennej diety należy z kolei wyeliminować gorące, kwaśne i pikantne i gorące pokarmy. Poza tym, wskazane jest usunięcie ewentualnych czynników drażniących mechanicznie język, w tym ostre brzegi w obrębie ubytków próchnicowych, wypełnień i protez zębowych.