Wysiękowe zapalenie ucha obejmuje struktury ucha wewnętrznego. Powodując przewlekłe zaleganie płynu w uchu środkowym, może prowadzić do powikłań a nawet uszkodzenia słuchu, szczególnie gdy dotyczy małych dzieci. Jeśli zauważymy u dziecka niepokojące objawy, należy szybko zwrócić się do specjalisty i wdrożyć odpowiednie leczenie.
Kto jest najbardziej narażony na zachorowanie?
Jest to schorzenie dotykające przede wszystkim dzieci. Szacuje się że 3 na 4 dzieci w wieku trzech lat przynajmniej raz w życiu chorowało na wysiękowe zapalenie ucha. Zdarza się że choroba występuje również u dorosłych, jednak jest to dość rzadkie.
Jak widać schorzenie jest bardzo popularne i właściwie każde dziecko może go doświadczyć. Dodatkowym czynnikiem ryzyka może być przebywanie w otoczeniu osób palących wyroby tytoniowe, osłabiony układ odpornościowy, przeziębienie czy skłonność do infekcji ucha w wywiadzie rodzinnym. Zachorowaniu sprzyja również przebywanie w żłobku i przedszkolu.
Jakie są przyczyny wysiękowego zapalenia uszu?
Infekcje ucha środkowego są zwykle wynikiem nieprawidłowego funkcjonowania trąbki Eustachiusza, kanału łączącego ucho środkowe z okolicą gardła. Trąbka Eustachiusza pomaga wyrównać ciśnienie między uchem zewnętrznym a uchem środkowym. Gdy ta rurka nie działa prawidłowo, uniemożliwia normalne odprowadzanie płynu z ucha środkowego, powodując gromadzenie się płynu za błoną bębenkową. Gdy płyn nie może spłynąć, stwarza warunki dla rozwoju bakterii i wirusów w uchu, co może prowadzić do ostrego zapalenia ucha środkowego.
Powodem dla którego trąbka Eustachiusza może nie działać prawidłowo, może być przeziębienie lub alergia. Towarzyszące im obrzęki i przekrwienie błon śluzowych nosa, gardła i trąbka Eustachiusza utrudnia prawidłowe odprowadzenie płynu i regulowanie ciśnienia. Wysiękowe zapalenie ucha może się również rozwijać z powodu wady rozwojowej trąbki Eustachiusza.
Jakie są rodzaje zapalenia ucha środkowego?
Wyróżnia się trzy rodzaje tego schorzenia. Ostre zapalenie ucha środkowego pojawia się nagle, powodując obrzęk i zaczerwienienie. Płyn i śluz zostają uwięzione w uchu, powodując u dziecka gorączkę i silny ból.
Wysiękowe zapalenie ucha środkowego objawia się tym, że po ustąpieniu początkowej infekcji wysięk nadal gromadzą się w uchu środkowym. Dziecko może mieć uczucie pełności w uchu i gorzej słyszeć. Zdarza się jednak że nie ma żadnych objawów.
Z kolei przewlekłe zapalenie ucha środkowego z wysiękiem to stan w którym płyn pozostaje w uchu środkowym przez dłuższy czas lub powraca raz za razem, nawet jeśli nie ma infekcji. Może powodować trudności w walce z nową infekcją i wpływać na słuch dziecka.
Wysiękowe zapalenie ucha – objawy
Do najczęstszych objawów wysiękowego zapalenia ucha należą:
- drażliwość,
- trudności ze snem,
- szarpanie lub ciągnięcie za jedno lub oba uszy,
- u niemowląt częściej pojawia się gorączka,
- wysięk wydzieliny z uszu,
- ból,
- problemy ze słuchem,
- nawet utrata równowagi.
Ponieważ choroba dotyczy przede wszystkim dzieci, objawy choroby mogą być niespecyficzne. Z tego powodu szczególną uwagę rodzica powinna przykuć nagła zmiana zachowania dziecka, niechęć do zabawy czy pogorszenie słuchu. Objawy zapalenia ucha środkowego mogą przypominać inne schorzenia lub problemy medyczne. W celu uzyskania diagnozy należy skontaktować się z lekarzem laryngologiem.
Jak wykonuje się diagnostykę?
Przy podejrzeniu wysiękowego zapalenia ucha, oprócz pełnego wywiadu lekarskiego i badania fizykalnego, lekarz laryngolog sprawdzi ucho zewnętrzne dziecka oraz błonę bębenkową za pomocą otoskopu. Otoskop to oświetlony instrument, który umożliwia lekarzowi zajrzenie do wnętrza ucha. Otoskop pneumatyczny wdmuchuje do ucha powietrze, aby sprawdzić ruchy błony bębenkowej.
Tympanometria to badanie, które można wykonać w większości gabinetów opieki zdrowotnej, aby określić, jak działa ucho środkowe. Nie pozwala określić stopnia uszkodzenia słuchu, ale pomaga wykryć wszelkie zmiany ciśnienia w uchu środkowym. U młodszych dzieci wykonanie tego testu może być kłopotliwe, ponieważ dziecko musi pozostać nieruchome i nie płakać, mówić ani ruszać się. Jeśli u dziecka często występują stany zapalne ucha, zalecane jest wykonanie badania słuchu.
Jak leczyć wysiękowe zapalenie uszu?
Metoda leczenia zależy od wieku dziecka, ogólnego stanu zdrowia oraz historii choroby. Specjalista bierze pod uwagę tolerancję dziecka na określone leki, procedury i terapie oraz rokowania co do przebiegu choroby. Leczenie może obejmować antybiotykoterapię podawaną doustnie lub w formie kropli do uszu. Ponadto stosuje się leki przeciwbólowe i przeciwzapalne.
Jeśli płyn pozostaje w uch dłużej niż trzy miesiące, a infekcja nawraca nawet po zastosowaniu antybiotyków, lekarz może zasugerować interwencję chirurgiczną. Myringotomia polega na wykonaniu małego otworu w błonie bębenkowej, aby odprowadzić płyn i zmniejszyć ciśnienie w uchu środkowym. W otworze błony bębenkowej umieszcza się małą rurkę, aby przewietrzyć ucho środkowe i zapobiec gromadzeniu się płynu. Słuch dziecka zostaje przywrócony po spuszczeniu płynu. Rurki zwykle same wypadają po 6-12 miesiącach.