Angina, czyli ostre zapalenie gardła i migdałków podniebiennych to choroba, która może mieć podłoże bakteryjne lub wirusowe. U dzieci zwykle diagnozowana jest angina ropna wywołana przez paciorkowce, która wymaga antybiotykoterapii, zaś dorośli zapadają głównie na anginę wirusową w większości wypadków mijającą samoistnie.
Jakie mogą być przyczyny anginy?
Angina może być powodowana przez wirusy lub bakterie. U dorosłych pacjentów za ponad dziewięćdziesiąt procent zachorowań odpowiadają rynowirusy. Chorobę wywoływać mogą również koronawirusy, wirusy RS oraz wirusy paragrypy. Angina bakteryjna w przypadku dorosłych pacjentów jest diagnozowana stosunkowo rzadko. W przypadku najmłodszych pacjentów sytuacja jest inna, a większość zachorowań ma związek z infekcją bakteryjną. W obu jednak przypadkach źródłem zakażenia może być chory człowiek, a rzadziej bezobjawowy nosiciel. Patogeny przenoszą się również drogą kropelkową, a do zakażenia może dochodzić również przez kontakt bezpośredni, w tym kontakt z wydzieliną górnych dróg oddechowych osoby chorej.
Jaki jest okres wylegania choroby?
W przypadku anginy wirusowej okres wylęgania trwa od jednego do sześciu dni, ale chory może zakażać inne osoby nawet na dwa dni przed wystąpieniem ewentualnych objawów oraz nawet przez trzy kolejne tygodnie.
Jakie są typowe objawy anginy wirusowej?
W przebiegu anginy wirusowej pojawiają się objawy, które nie są nasilone i obejmować mogą:
- ból gardła, głowy i bóle mięśni i stawów,
- niewielką gorączkę,
- zapalenie gardła i spojówek,
- nieżyt nosa,
- kaszel,
- chrypkę,
- owrzodzenia błony śluzowej jamy ustnej.
- biegunkę.
W czasie anginy błona śluzowa pacjenta jest żywoczerwona, krwistoczerwona i obrzęknięta. Język jest obłożony, a na jego powierzchni pojawiać się może nalot. Wraz z rozwojem choroby język staje się malinowy, a na błonie śluzowej podniebienia mogą pojawiać się wybroczyny.
Jak długo trwa angina?
Większość zapaleń gardła zwykle ustępuje samoistnie w ciągu maksymalni siedmiu dni, a ewentualne powikłania są sporadyczne. Przy anginie może występować kaszel oraz katar. Objawy te nie występują w przypadku choroby powodowanej przez bakterie. W wirusowym zapaleniu gardła oraz migdałków u pacjentów występuje niewielka gorączka lub też temperatura ciała pozostaje prawidłowa. Wymioty obserwowane są u dzieci, które borykają się z anginą bakteryjną, a ból gardła jest silniejszy niż w przypadku choroby o podłożu ropnym.
Jak prawidłowo powinna być stawiana diagnoza?
Różnicowanie wirusowego zapalenia gardła i migdałków podniebiennych o podłożu bakteryjnym i wirusowym jest ważne, ponieważ wpływa na rodzaj podejmowanego leczenia. W przypadku anginy bakteryjnej konieczne jest bowiem stosowanie antybiotyków. W obu wariantach objawy są zbliżone, a różnicowanie oparte na obrazie klinicznym jest trudne z uwagi na obecność wspólnych objawów o różnym nasileniu. Prawidłowe rozpoznanie choroby wymaga zatem nie tylko oceny samych dolegliwości, ale również przeprowadzenia badania przedmiotowego obejmującego ocenę stanu gardła, jamy ustnej i węzłów chłonnych.
Czym jest skala Centora/McIsaaca?
Rodzaj i nasilenie objawów stało się podstawą do opracowania skali punktowej wg Centora/McIsaaca. Wyniki badania przeprowadzonego z wykorzystaniem skali umożliwiają stwierdzenie z dużym prawdopodobieństwem przyczyn choroby. W ramach badania ocenia się między innymi parametry takie jak występowanie gorączki czy kaszlu, wiek pacjenta oraz powiększenie węzłów chłonnych i obecność nalotu na migdałkach. Obecność lub brak objawu decyduje o przyznaniu punktów oraz dalszym leczeniu, które może obejmować działania objawowe lub antybiotykoterapię. Badanie z użyciem skali może być uzupełnione o wyniki testu na obecność antygenu PBHA czy wymazu na badanie bakteriologiczne.
Jak powinno się skutecznie leczyć anginę wirusową?
Rodzaj prowadzonego leczenia zależy od etiologii choroby. W przypadku anginy paciorkowcowej konieczne jest wdrożenie antybiotyków, w tym głównie penicyliny. Antybiotykoterapia nie jest z kolei stosowana w przypadku anginy wirusowej. Wówczas wdraża się leczenie objawowe, które obejmować może:
- dużą ilość odpoczynku i regenerującego snu,
- odpowiednie nawodnienie organizmu,
- podawanie leków działających przeciwbólowo i przeciwgorączkowo,
- jednorazowe przyjęcie deksametazonu uśmierzające ból gardła,
- stosowanie preparatów do ssania o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym, zawierających benzydaminę, lidokainę czy salicylan choliny.
Jakie są możliwe powikłania po przechowywaniu anginy wirusowej?
U osób dorosłych powikłania po anginie wirusowej pojawiają się dość rzadko. Mogą obejmować między innymi:
- ropień okołomigdałkowy,
- ropne zapalenie węzłów chłonnych szyjnych,
- ropne zapalenie ucha środkowego,
- ropne zapalenie zatok przynosowych,
- gorączkę reumatyczną,
- ostre kłębuszkowe zapalenie nerek,
- zapalenie płuc,
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.