Szumy w uszach to dolegliwości, których przyczyny mogą być bardzo zróżnicowane. Wśród czynników wywołujących szum w uszach wymienić można zarówno powody błahe, jak i związane z bardzo poważnymi stanami chorobowymi.
Czym są zatem szumy w uszach?
Jak wspomniano powyżej, szum w uszach to przypadłość, która może być powodowana przez różnorodne czynniki, w tym choćby nadmierny hałas czy zmiany zachodzące w organizmie wraz z wiekiem. Poza tym, szum w uszach może być również skutkiem ubocznym przyjmowanych przez pacjenta wybranych leków. Szum w uchu, czyli dźwięki słyszane przez pacjenta, które nie są wydawane przez żadne obiektywne źródło to stosunkowo powszechnie występująca dolegliwość, która może dotykać nawet co dziesiątą osobę dorosłą. Warto dodać, że sam szum uszny nie stanowi pojedynczej jednostki chorobowej, a jest raczej objawem innych niekorzystnych zmian zachodzących w organizmie. W tym przypadku diagnostyka i identyfikacja przyczyn pojawiających się problemów jest ważna, ponieważ szum w uchu może mieć związek z obecnością nerwiaka nerwu VII, stwardnieniem rozsianym czy udarem mózgu.
Czym cechują się szumy w uszach?
Szumy w uszach mogą dotyczyć zarówno obu uszu, jak i tylko jednego z nich. Poza tym, pacjenci mogą zgłaszać wrażenie odbierania dźwięku pochodzącego z ich otoczenia, jak również z wnętrza ich głowy, a dźwięki te opisywane są jako dzwonienie lub brzęczenie. Szumy mogą mieć również charakter ciągły, przejściowy, incydentalny lub pulsujący.
Jakie przyczyny mogą wywoływać niekorzystne zmiany?
Szumy w uszach mogą wynikać z różnorodnych przyczyn i mogą dotyczyć niemal każdego odcinka tak zwanej drogi słuchowej. Zazwyczaj jednak są mają one charakter neurofizjologiczny i są związane z uszkodzeniem nerwu przedsionkowo-ślimakowego lub samego ślimaka. Uszkodzenia tego rodzaju mogą następować na skutek między innymi:
- zmian związanych z procesami starzenia,
- ekspozycji na nadmierny hałas,
- urazów dotyczących głowy oraz odcinka szyjnego kręgosłupa.
Szumy uszne mogą mieć również charakter somatyczny. W tym przypadku generowane są one w strukturach położonych w okolicy ślimaka, w tym w:
- naczyniach,
- mięśniach,
- elementach szkieletu.
Czy szumy w uszach mogą mieć związek z prowadzonym leczeniem?
Zdecydowanie tak. Szum uszny może stanowić efekt uboczny przyjmowanych przez pacjentów leków zawierających w swoim składzie kwas acetylosalicylowy. Niekorzystne zmiany mogą wynikać również z przyjmowania dużych dawek diuretyków pętlowych, chininy oraz niesteroidowych leków przeciwzapalnych, takich jak ibuprofen, diklofenak czy ketoprofen. Zaburzenia wywołane przyjmowaniem wymienionych substancji mają charakter przemijający i ustępują po zakończeniu leczenia. Zmiany mogą mieć jednak również charakter trwały. W tym wypadku mają one związek z powstawaniem uszkodzeń wywołanych stosowaniem wybranych antybiotyków czy cytostatyków zawierających platynę. Nie można również zapominać o tym, że szumy uszne mogą mieć podłoże nerwicowe.
Czy tego rodzaju zmiany mogą być groźne dla zdrowia i życia pacjentów?
Jak wspomniano powyżej, szumy w uszach nie stanowią jednostki chorobowej, a są efektem ubocznym innych zmian zachodzących w organizmie. Wpływają one jednak na pogorszenie komfortu i jakości życia pacjentów oraz mogą stanowić wskazanie do pilnej konsultacji medycznej. Nie można bowiem zapominać o tym, że jednostronny szum w uchu może być objawem nerwiaka nerwu słuchowego lub choroby Meniere’a. Utrata słuchu może mieć związek ze zmianami dotyczącymi ślimaka, zaś szumy o charakterze pulsującym mogą być symptomem malformacji tętniczo-żylnej czy zwężenia tętnicy szyjnej. Szumy mogą również wskazywać na rozwój stanów zapalnych czy chorób neurologicznych, w tym:
- stwardnienia rozsianego,
- udaru niedokrwiennego,
- neuropatii.
W jaki sposób prowadzone jest leczenie w przypadku tego rodzaju dolegliwości?
Diagnostyka szumów usznych wymaga zazwyczaj konsultacji laryngologicznych, audiologicznych, neurologicznych lub psychologicznych. Podstawowym elementem diagnostyki jest wywiad medyczny, który może zostać uzupełniony o:
- audiometrię,
- tympanometrię,
- otoemisje akustyczne,
- słuchowe potencjały wywoławcze,
- badania obrazowe: tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny,
- badania angiograficzne.
Leczenie szumów usznych zależy od przyczyn pojawiających się dolegliwości i może obejmować postępowanie operacyjne lub techniki mniej inwazyjne. Pacjenci mogą być zaopatrywani w aparaty słuchowe, jak również kierowani na konsultacje psychologiczne i psychiatryczne. W tym wypadku terapia poznawczo-behawioralna pomaga radzić sobie z nieprzyjemnymi wrażeniami słuchowymi oraz ułatwia opanowywanie stresu i innych negatywnych emocji. Elementem leczenia może być również wykorzystywanie generatorów dźwięku, które powodują swoiste maskowanie szumów usznych.
W jaki sposób można wspierać zdrowie uszu oraz ograniczać niekorzystne zmiany?
Zdrowie uszu wynika z odpowiedniej profilaktyki. Powinna ona obejmować prowadzenie higienicznego trybu życia. W tym przypadku ważna jest odpowiednia ilość snu, codzienna dawka ruchu na świeżym powietrzu oraz ograniczenie spożywania alkoholu. Warto również stosować techniki i metody redukujące stres, w tym tak zwany trening biofeedback. W przypadku nasilenia dolegliwości warto po uprzedniej konsultacji medycznej sięgać po preparaty zawierające alprazolam czy karbamazepinę oraz suplementy diety, w których skład wchodzi: ginko biloba, niacyna, melatonina, cynk oraz miedź.