Zakażenie bakteriami gronkowca najczęściej obejmują skórę, błony śluzowe jamy ustnej i nosa. Chociaż odmian gronkowca jest ponad 30, najczęściej spotykanym szczepem jest Staphylococcus aureus, czyli gronkowiec złocisty. W większości przypadków taka infekcja nie przysparza szczególnych trudności w leczeniu. Problem może pojawić się wtedy, gdy bakterie rozprzestrzenią się w całym organizmie.
Objawy infekcji skóry i błon śluzowych
Gronkowiec złocisty często powoduje zmiany skórne o różnej postaci. Oto kilka najpopularniejszych schorzeń skóry wywoływanych przez Staphylococcus aureus.
Powszechne zapalenie mieszków włosowych może być właśnie skutkiem obecności tych bakterii. Mieszki włosowe ulegają zapaleniu i zakażeniu. Infekcja często pojawia się na skutek golenia i depilacji, dlatego należy zwracać uwagę na odkażanie przyrządów do golenia. Zakażone mieszki włosowe mogą z czasem rozwinąć się w czyraki.
Czyraki to czerwone, opuchnięte, bolesne grudki, które tworzą się pod skórą. Zwykle zaczynają się jako zainfekowany mieszek włosowy, który powiększa się i wypełnia ropą – bakteriami, białymi krwinkami i martwą skórą. Czyraki często występują na twarzy, szyi, pachach, pośladkach lub wewnętrznej stronie ud. Skupisko czyraków, które tworzą połączony obszar infekcji, nazywa się czyrakiem gromadnym.
Gronkowiec może również wywołać stan zapalny w okolicy oczu. Jęczmień to mały, czerwony, bardzo bolesny guzek, który wyrasta u podstawy rzęs lub pod powieką. W środku guzka zwykle widoczna jest ropa.
Zakażenie skóry gronkowcem złocistym może również wywoływać ropień skóry. To kieszonka z ropą otoczona grubą błoną pod skórą. Ropnie powstają, gdy organizm próbuje chronić się przed infekcją, odgradzając ją ścianą. Wycięcie dziury w ścianie ropnia nożem chirurgicznym i odsączenie ropy to jedyny realny sposób leczenia ropnia.
Liszajec to powszechna i wysoce zaraźliwa infekcja gronkowcem. Zaczyna się jako małe pęcherze, zwykle na twarzy, dłoniach lub stopach, które ostatecznie tworzą miodową skórkę. Liszajec zwykle dotyka małe dzieci, ale każdy może go rozwinąć.
Bakterie gronkowca złocistego mogą również wywoływać nawracające stany zapalne dróg oddechowych, zapalenie zatok, ropnie okołomigdałkowe czy zapalenie ucha środkowego. Infekcjom może towarzyszyć wysoka gorączka, bóle mięśni, wymioty i biegunka.
Zobacz także: Paciorkowiec – czym jest i jak leczyć.
Inwazyjne zakażenia gronkowcem złocistym
Jeśli bakterie gronkowca przedostaną się do krwiobiegu, mówimy o infekcji inwazyjnej. Taki stan może być poważnym zagrożeniem dla zdrowia, a nawet życia.
Sepsa to infekcja krwi, która prowadzi do rozległej reakcji zapalnej. Jest to jeden z najniebezpieczniejszych skutków gronkowca i może rozprzestrzeniać się po całym ciele, wpływając na funkcję narządów wewnętrznych. Gdy bakterie zaatakują serce, może dojść do zapalenia wsierdzia. Przedłużający się brak leczenia może trwale uszkodzić lub zniszczyć zastawki serca.
Zespół wstrząsu toksycznego to rzadki, ale poważny stan, który może wystąpić, gdy bakterie gronkowca dostają się do krwioobiegu i wytwarzają toksyny. Zespół wstrząsu toksycznego jest powiązany ze stosowaniem tamponów o wysokiej chłonności, ale każdy, w tym mężczyźni, dzieci i kobiety, którzy nie używają tamponów, może go rozwinąć w określonych warunkach.
Do częstych skutków zakażenia gronkowcem należy zapalenie płuc, w przypadku gdy gronkowiec atakuje drogi oddechowe. Często dochodzi również do zatrucia pokarmowego, związanego ze spożyciem zanieczyszczonej żywności. Najczęściej bakterie gronkowca przenoszą się na żywność z rąk osób, które jej dotykają. Zatrucie pokarmowe nie wymaga antybiotykoterapii.
Zobacz także: Czym są Pneumokoki.
Gronkowiec złocisty – objawy zakażenia
Objawy będą zależeć od rodzaju infekcji. Zakażenia skórne zwykle powodują zaczerwienienie, obrzęk, ciepło i ból – ale wszystkie te objawy mogą wahać się od łagodnego do ciężkiego. Niektóre infekcje skóry wywołane przez gronkowce, takie jak zapalenie tkanki łącznej lub zakażona rana, mogą dodatkowo powodować gorączkę.
Inwazyjne infekcje gronkowcem, takie jak sepsa, zapalenie wsierdzia i zapalenie płuc, zwykle powodują poważne choroby, które mogą obejmować gorączkę, szybki oddech lub duszność, zmęczenie, a czasami dezorientację. Jeśli choroba ma wpływ na oddech lub pracę serca, należy szybko skontaktować się z lekarzem.
Leczenie zakażenia gronkowcem złocistym
Główną metodą leczenia infekcji gronkowcem złocistym jest antybiotykoterapia. Wybór leku zależy od rodzaju infekcji, umiejscowienia oraz stanu zaawansowania. Niektóre drobne zakażenia nie wymagają leczą się same, bez konieczności stosowania środków farmakologicznych np. zapalenie mieszków włosowych. W niektórych przypadkach, takich jak ropnie, może być konieczne leczenie chirurgiczne oczyszczające ranę.
Jeśli gronkowiec złocisty wywoła infekcję inwazyjną, często konieczne jest hospitalizacja. Stosuje się antybiotykoterapię dożylną oraz leczenie wspomagające. Do najczęściej stosowanych antybiotyków należą: wankomycyna, oksacylina, cefazolina i daptomycyna. Ze względu na powszechną obecność bakterii gronkowca, nie da się unikać kontaktu z nim. W ramach profilaktyki należy dbać o higienę, dezynfekować rany i dokładnie myć warzywa i owoce.